Rusland viel dit jaar met grof geweld en vele slachtoffers makend een soevereine staat binnen. Dat heeft mij diep geraakt en uit balans gebracht.

Alles in perspectief. Ik ben als VN-militair uitgezonden geweest in oorlogsgebied met een flutmandaat van vooral toekijken en rapporteren, maar ik wil te nimmer mezelf vergelijken met een persoon die in welke vorm dan ook slachtoffer is geweest van oorlog. Echter, ook voor veteranen uit oorlogsgebied geldt dat je een mens uit de oorlog kan halen, maar de oorlog nooit meer helemaal uit een mens. En dat heeft logischerwijs negatieve gevolgen .. gelukkig .. er zijn ook positieve effecten.

Als achttien-jarige een half jaar rondrijden in een witte ziekenauto met een groot rood kruis en twee dikke zwarte letters ‘UN’ aan alle zijden geschilderd. In Bosnië-Herzegovina. Waar je toezag hoe Kroaten, Serviërs en Bosniakken, voorheen buren, nu elkaars vrouwen en kinderen verkrachtten en elkaars zonen afschoten. Waar je als vredesmilitair, geen geweld kon en mocht gebruiken om ‘vrede’ af te dwingen. Waar je mens en paard zag wegkwijnen in de barre winters die gewoon zijn in de Bosnische bergen. Waar ik in de volle gangen van de lokale ziekenhuizen oude pis en poep rook. Waar je als jongvolwassene mentaal gezien te veel informatie moet verwerken die eigenlijk niet te verwerken is.

Hoe verwerk ik kogelgaten in mijn ziekenauto na inspectie. Hoe verwerk ik een getrokken pistool op mij en mijn sergeant gericht door de lokale militie - omdat ik zijn voertuig niet snel genoeg voorbij liet op de smalle modderige wegen. Hoe verwerk ik het gevoel van onmacht. Het gevoel van onmacht dat maar niet weg gaat, ondanks dat wij daar met velen waren om humanitaire hulpgoederen over de afgelegen kapotgeschoten bergdorpen te verspreiden. Ik vertel hier slechts een topje van de ijsberg van wat ik en mijn collega’s hebben gevoeld en meegemaakt. Het trauma van onze missie zit em vooral in het voelen van machteloosheid. En dat kan je verneuken voor de rest van je leven.

Over het algemeen gaat het met mij heel goed. Dat weten jullie. Hardlopen en buiten zijn, werkt regulerend en helend. Daar ben ik elke keer dankbaar voor. Maar toen de verwoestende Russische invasie van Oekraïne begon in februari en langzaam de verschrikkelijke beelden en verhalen binnendruppelden, ging bij mij alles aan. Herinneringen kwamen terug. Angst. Boosheid. Frustratie. Allemaal voortkomend uit onmacht.

Concentratieproblemen. Starend naar het scherm van je laptop terwijl je aan het werk bent. Had ik enige tijd last van dit jaar. Graag iets willen betekenen, maar in plaats van in actie komen bevroor ik.

Tussen alle soms zwaarheid is er ook licht en dankbaarheid. In vrijheid denken en zeggen wat je wilt. Meestal kunnen zijn wie je bent. Materieel, vriendschap op juiste waarde schatten.

Een collega van het ontwikkelteam waar ik in zit is Oekraïner. Hij heet Ivan en woont in het oostelijk gelegen Kharkiv. Ondanks de continue dreiging vanuit de lucht en de ‘power outages’ leeft hij zijn leven zo goed als het toegelaten wordt. Kwetsbaar en weerbaar tegelijk. Ik hoor hem lachen aan de andere kant van een Slack call. Alles in perspectief.

Ik bevroor toen oorlog voor mij weer even dichtbij kwam. Tot nu. Met de kerst voor de deur vraag ik je om te kijken op de website van RASOM en help. Dit delen helpt Oekraïners vooral ontzettend praktisch met eten en spullen - en dit delen met jou helpt mij een beetje in mijn hoofd. In die volgorde.

Liefs,
Edgar

Lees ook: De landing

← Meer verhalen